مسکن مهر؛ طرحی که کام عده‌ای را تلخ کرد

به گزارش اخبار ساختمان، طرح مسکن مهر که در دولت‌های نهم و دهم با هدف خانه دار کردن قشر ضعیف جامعه اجرای آنها در همه شهرهای کشور آغاز شد، با وجود همه کاستی‌ها به دلیل اینکه سرپناهی برای قشرهای آسیب پذیر و جوانان با کمترین هزینه ممکن ایجاد کرد شیرین بود اما وجود برخی مشکلات در انتخاب محل‎‌ اجرای این پروژه‌ها، پیش‌بینی نشدن زیرساخت‌های لازم، استفاده از مصالح بی کیفیت و نبود نظارت لازم بر اجرا باعث تلخ کامی‌هایی برای ساکنان این خانه‌ها شد.

با توجه به رشد گسترده و سریع جمعیت ایران در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ و رسیدن نسل‌های مربوط به این دهه‌ها به سن ازدواج و تشکیل خانواده و نیاز به مسکن و سرپناه، دولت نهم و دهم طرح مسکن مهر را برای پاسخگویی به نیازهای این قشر و خانه‌دار کردن خانواده‌های کم‌درآمد در شهرهای مختلف تصویب و اجرا کرد.

در این طرح با واگذاری زمین رایگان قرار شد مشوق‌های لازم برای ساخت مسکن فراهم آید و در هشت سال تصدی دولت نهم و دهم خانه‌های تعهد شده در جای جای کشور با مشارکت متقاضیان واجد شرایط و پرداخت تسهیلات کم بهره ساخته و به آنها تحویل شود.

بالاخره با فراز و نشیب‌های فراوان ثبت نام از متقاضیان و پالایش‌ها در نام نویسی‌ها بیش از ۱۰ سال پیش انجام شد و آورده‌های اولیه سهم متقاضیان بصورت نصف و نیمه واریز و به مرور با فروش کالاهای سرمایه‌ای واندک طلای زوج‌ها و قرض تکمیل شد و آغاز عملیات اجرایی پروژه‌های مسکن مهر امید و نویدی تازه در دل افراد بی سرپناه و زوج‌های جوان برای رهایی از اجاره نشینی بوجود آمد.

در استان بوشهر براساس برنامه ریزی انجام شده باید ۳۴هزار و ۷۱۵ واحد مسکن مهر احداث شود که از این شمار تاکنون ۳۲ هزار۵۶۴ واحد احداث و تحویل شده و مابقی نیز در دست اجرا هستند.

هرچند طرح ساخت مسکن مهر ایده خوبی برای خانه‌دار شدن اقشار ضعیف و زوج‌های جوان بود اما برخی مشکلات نظیر انتخاب محل‌های نامناسب فاقد زیرساخت‌های لازم برای اجرای این پروژه‌ها، یش بینی نکردن مراکز مهم امنیتی، رفاهی، آموزشی، بهداشتی، مذهبی و غیره در آنها و بی توجهی به استاندارد سازی در این پروژه‌ها و تکمیل به موقع آنها توسط تعاونی‌های ساخت مسکن مهر و پیمانکاران باعث بی رغبتی متقاضیان به پرداخت مراحل بعدی سهم آورده خود و در نتیجه تاخیر در اجرای این پروژه‌ها شد.

طوریکه به گفته مسئولان استان بوشهر تنها ۴۰ درصد از مجموع مسکن مهر ساخته و تحویل شده در این استان در دولت‌های نهم و دهم انجام شد و ۶۰ درصد آنها با ایجاد زیرساخت‌هایی نظیر آب، برق، فاضلاب، مراکز بهداشتی و رفاهی و مساجد توسط دولت تدبیر و امید تکمیل و به بهره‌برداری رسید.

امروز بیشتر کسانی که در مسکن‌های مهر در استان بوشهر زندگی می‌کنند از استحکام‌ کم، مصالح بی کیفیت استفاده شده در آنها، نمای نامناسب و مشکلات دیگری که پرشمار هم هستند انتقاد دارند.

همچنین اجرای طرح مسکن مهر در حاشیه شهرها باعث افزایش هزینه ایجاد انشعاب‌های جدید آب، فاضلاب، برق، گاز و تلفن در این طرح‌ها و تاخیر و کندی روند کار آنها شد.

مسکن مهر طرحی خوب که بد اجرا شد

پروژه ۶۶۰ واحدی شهر بوشهر یکی از طرح‌های مسکن مهر این استان است که به کار بردن مصالح ساختمانی با کیفیت پایین، دیوارهای نازک، استفاده از رنگ برای نما، وجود برخی مشکلات در تاسیسات لوله کشی آب و برق خانه‌ها از جمله مشکلات این پروژه عنوان شد.

یکی ساکنان این پروژه گفت: کار طراحی و نقشه ساخت مسکن مهر بسیار خوب است اما پیمانکار استانداردهای لازم ساخت و ساز را رعایت نکرده و برای پائین آوردن هزینه‌ها از مصالح با کیفیت پائین استفاده کرده‌است.

مرتضی علی‌پور بیان کرد: با توجه به کیفیت مصالح به کار برده شده هدردادن سرمایه و به تعبیری عامیانه "سرهم بندی" در پروژه مسکن مهر به وضوح مشهود است.

وی اضافه کرد: فاضلاب یکی دیگر از مشکلات مسکن مهر است که به طور معمول فاضلاب طبقه پائین بالا آمده و ساکنان آن را با مشکل روبرو می‌کند.

علی پور ادامه داد: مجموعه ۶۶۰ واحدی مسکن مهر بوشهر نزدیک به ورودی این شهر است و هر تازه واردی به شهر در گام نخست با این واحدها روبرو می‌شود اما ساخت این واحدها به گونه ای است که حتی از دورهم انسان متوجه کیفیت پائین ساخت و ساز این واحدها می‌شود و این زیبنده شهر نیست.

وی با اشاره به دیوارهای نازک واحدهای مسکن مهر ادامه داد: در داخل ساختمان از سفال توخالی استفاده شده و هر فردی که خانه را تحویل می‌گیرد باید از نو برق کشی و لوله کشی کند چون در این زمینه پیمانکار هیچ استانداردی را رعایت نکرده‌است.

علی‌پور ادامه داد: این خانه‌ها برای قشر ضعیف جامعه احداث شده و متقاضیان آن هر آنچه داشته‌اند در این واحدها هزینه کرده‌اند اما با توجه به مدت زمان سپری شده این واحدها استاندارد لازم را ندارند و تنها سرمایه‌ها در این طرح به هدر رفته است.

یکی دیگر از ساکنان مسکن مهر بوشهر گفت: درهیچ کجای دنیا از رنگ برای نمای ساختمان استفاده نشده‌است که در مسکن مهر برای اینکه کمتر هزینه شود از رنگ استفاده شده و به مرور این رنگ از بین می‌رود و یک چهره زننده‌ای از آن به جا می‌ماند.

اصغر رازی اضافه کرد: سیم‌های برق بکار رفته در این واحدها تکه تکه به هم وصله شده و لوله کشی آب برخی از این واحدهای مسکونی به گونه‌ای است که آب از سرویس بهداشتی طبقه بالا به طبقه پائین نفوذ می‌کند.

مسکن مهر بوشهر بدون خدمات زیرساختی

تامین نیازهای اولیه و خدمات زیرساختی از جمله مدرسه، مسجد، مرکز درمانی، تفریحی و ورزشی از جمله ضرورت‌های هر منطقه مسکونی است اما در واحدهای مسکن مهر بوشهر این نیازها کمتر مورد توجه قرار گرفته است‌.

راضیه عمویی یکی دیگر از شهروندان ساکن مسکن مهر۶۶۰ واحدی بوشهر گفت: مدرسه یکی از مهمترین نیازهای ساکنان هر منطقه است که در زمان حاضر ساکنان طرح مسکن مهر از آن محروم هستند و مشکلات زیادی برای آمد و شد دانش‌آموزان در این بخش وجود دارد.

وی نبود امکانات رفاهی از جمله عابربانک، ایستگاه اتوبوس مناسب، مسجد، پارک و حتی مغازه‌هایی برای خرید روزانه خانوارها را از جمله نیازهای ساکنان مسکن مهر عنوان کرد.

عمویی گفت: به طور تقریبی هیچ کار زیرساختی در زمینه فضا سازی و تامین امکانات رفاهی در مجموعه مسکن مهر ۶۶۰ واحدی بوشهر انجام نشده و تنها مزیت این مجموعه نزدیک بودن به مجموعه آموزشی درمانی شهدای خلیج فارس است که البته این هم اگر فرد ماشین شخصی نداشته باشد با مشکل روبرو می‌شود.

وی ادامه داد: با توجه به فقر امکانات رفاهی در مسکن مهر ساکنان این مجتمع‌ها برای کوچکترین نیاز اجتماعی باید به مرکز شهر بروند این درحالی است که ممکن است خانواده‌ای وسیله نقلیه نداشته باشد و این امر باعث شده هزینه سنگینی به خانواده‌ها وارد شود.

عمویی تاکید کرد: هرچند این مشکلات در پروژه مسکن مهر وجود دارد اما به هر حال بعد از سال‌ها انتظار بالاخره امروز سقفی بالای سر داریم و اگر این واحدها براساس برنامه زمانبندی و با استفاده از مصالح خوب احداث شده بود می‌توانستند از جمله بهترین واحدهای مسکونی در شهر گرانی مانند بوشهر باشند.

حسن متقی یکی دیگر از شهروندان بوشهری گفت: وجود جانوران موذی و نبود سطل‌های زباله به اندازه کافی از جمله دیگر مشکلات ساکنان مسکن مهر در این منطقه است.

وی اضافه کرد: موش‌های بزرگ فاضلاب و سگ‌های ولگرد در این منطقه جولان می‌دهند و به نوعی با ساکنان این منطقه همزیستی پیدا کرده‌اند و مردم انتظار دارند مسئولان شهرداری به کمترین نیاز تامین بهداشت محیط که حق هر شهروند به شمار می‌رود، توجه کنند.

متقی یادآور شد: وجود نخاله‌های ساختمانی در کنار کوچه‌ها و نیمه کاره بودن بلوارها از جمله دیگر مشکلات ساکنان مسکن مهر به شمار می‌رود.

یکی دیگر از شهروندان که اجاره نشین در مسکن مهر است گفت: در گام نخست بیشتر قشر ضعیف در این مناطق زندگی می‌کردند اما امروز با گران شدن قیمت رهن و اجاره در مرکز شهر افرادی که توانایی پرداخت ندارند به مسکن مهر مراجعه می‌کنند که این خانه‌ها نیز از نظر کیفیت ساخت به هیچ عنوان مناسب نیست.

علی مجاهد گفت: بیشتر افراد مجبور هستند که در این واحدها ساکن شوند چون توانایی ساکن شدن در مرکز شهر را ندارند.

مدیر روابط عمومی شرکت عمران عالی شهر گفت: مجموعه مسکن مهر شهر جدید عالی شهر در اسفند ۹۶ تکمیل و جشن پایان این پروژه نیز برگزار شد.

حسین شکوهی اضافه کرد: پروژه‌هایی که زیر نظر شرکت عمران عالی شهر احداث شده‌است از کیفیت لازم ساخت و ساز برخوردار است اما پروژه‌هایی که توسط شرکت تعاونی‌ها احداث شده کیفیت لازم را ندارند.

وی بیان کرد: هرچند ممکن است شرکت تعاونی‌ها براساس دستورالعمل ساخت اقدام کرده باشند اما برای کاهش هزینه‌ها از بی کیفیت ترین مصالح استفاده کرده اند و این کار آنها باعث شده که ساکنان این واحدهای مسکونی امروز با مشکلاتی روبرو باشند.

مسکن مهر طرحی برای خانه دار کردن قشر ضعیف جامعه

معاون مسکن و بازآفرینی شهری اداره کل راه و شهرسازی استان بوشهر گفت: مسکن مهر به عنوان یک مسکن حمایتی و یا اجتماعی است که دولت‌ها با هدف پائین آوردن قیمت تمام شده و کنترل بازار زمین و مسکن اقدام به احداث این واحدها می‌کنند.

سید محمود دستغیبی افزود: مسکن مهر فرصتی برای خانه دار کردن بسیاری از مردمی بود که توانایی ساخت و خرید خانه نداشتند و تلاش شد درقالب این طرح با آورده نقدی ۱۸ تا ۳۰ میلیون تومان در کنار تسهیلات بانکی خانه‌ای ۲ خوابه با زیربنای مفید ۸۰ تا ۹۰ متر داشته باشند هرچند در سال‌های ابتدایی طرح این موضوع محقق شد ولی به دلیل طولانی شدن برخی پروژه‌ها آورده نقدی اعضا افزایش یافت.

معاون مسکن و بازآفرینی شهری اداره کل راه و شهرسازی استان بوشهر اضافه کرد: طولانی شدن روند ساخت و ساز که برخی از آنها از سال ۹۰ شروع و بعد از توقف سه تا چهار سال در سال ۹۶ تحویل آنها آغاز شد، در کیفیت پروژه‌ها تاثیرگذار بود.

به گفته دستغیبی زمان بر بودن پروژه به دلیل مسائل مالی، تامین نکردن به موقع آورده مردم و تورمی که به مصالح وارد می‌شد از جمله دلایل نارضایتی مردم از پروژه مسکن مهر بود.

وی اضافه کرد: پروژه مسکن مهر هیچ ردیف اعتباری نداشت و باید با آورده متقاضیان و تسهیلات بانکی اجرا می‌شد و بر خلاف سایر پروژه‌های عمرانی که امکان تعدیل، تعلیق و پرداخت مابه التفاوت مصالح وجود دارد در این طرح این موارد دیده نشده بود و پروژه بدون افزایش قیمت باید بهره‌برداری و تحویل متقاضیان می‌شد، هرچند بعدها مجوز افزایش قیمت داده شد.

معاون مسکن و بازآفرینی شهری اداره کل راه و شهرسازی استان بوشهر بیان کرد: ابلاغیه هایی که صادر می‌شد در راستای افزایش نیافتن قیمت با هدف کمک به متقاضیان بود اما به موقع پرداخت نکردن سهم آورده از سوی متقاضیان منجر به طولانی شدن پروژه شد.

دستغیبی افزود: احداث ۳۴ هزار و ۷۱۵ واحد در قالب طرح مسکن مهر برای استان بوشهر تعریف شد که از این تعداد تاکنون ۳۲ هزار و ۵۶۴ واحد آن بهره‌برداری و یا در مرحله تحویل قرار دارند و شمار کمی از این واحدهای به دلیل مشکل حقوقی هنوز به بهره برداری نرسیده اند.

وی با بیان اینکه پروژه مسکن مهر دولتی نیست، افزود: آورده متقاضیان در پروژه‌ مسکن مهر فقط برای ساختمان نیست بلکه برای هزینه شهرداری، نظام مهندسی، خرید و نصب انشعاب‌های آب، فاضلاب، برق و گاز، محوطه و پیاده روسازی، دیوار کشی، آسفالت معابر و سایر مواردی که باید انجام شود، است.

به گفته دستغیبی یک واحد مسکن مهر برای هر متقاضی در شهر بوشهر با تسهیلات بانکی کم بهره ۵۸.۸ میلیون تومان شامل (۴۰ میلیون تومان تسهیلات و ۱۸.۸ میلیون تومان آورده نقدی) تمام شده این درحالی است که امروز ارزش این واحدها به ۶۰۰ میلیون تومان رسیده‌ است.

دستغیبی بیان کرد: همه طرح‌های مسکن مهر استان بوشهر در محدوده شهر و بعضی در نقاط درون شهرها احداث شده و احداث این پروژه ها باعث رونق آن مناطق شده است.

۶۰ درصد واحدهای مسکونی پروژه مسکن مهر بوشهر در دولت تدبیر و امید بهره برداری شد

مدیرکل راه و شهرسازی استان بوشهر گفت: با وجود همه فشارها و ادعاهایی که گفته می‌شود دولت تدبیر و امید برای مسکن مهر کاری نکرده است، اما ۶۰ درصد این واحدها معادل ۱۹هزار و ۲۷۴ واحد در این دولت تکمیل و افتتاح شده‌ است.

فرزاد رستمی اضافه کرد: براساس برنامه ریزی انجام شده واحدهای مسکن مهر بدون معارض در این استان تا آبان ماه سال جاری مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند.

وی احداث ۹ مسجد، ۶ مدرسه، محوطه فضای سبز، واحد درمانی، هفت پارک محله‌ای و چهار مجتمع تجاری در پروژه های مسکن مهر استان بوشهر را از جمله خدمات روبنایی انجام شده در دولت تدبیر و امید عنوان کرد.

ایرنا